Mehmet ŞimşekSon bilimsel araştırmalar, A, C, D ve E vitaminleri ile çinko ve selenyum gibi eser elementlerin eksikliğinin yalnızca bağışıklık sistemini değil, cilt bariyerini de zayıflattığını ortaya koydu. Peki, sağlıklı bir cilt için nelere dikkat etmek gerekiyor? Uluslararası uzmanlar ve araştırmalar bu soruya yanıt aradı.
BİLİMSEL VERİLER NE DİYOR?
Harvard Tıp Fakültesi’nden dermatoloji uzmanı Dr. Abigail Waldman, cilt sağlığının bağışıklık sistemiyle doğrudan bağlantılı olduğunu belirtti.
Journal of Investigative Dermatology dergisinde 2023’te yayımlanan bir araştırmaya atıfta bulunan Waldman, “C vitamini, kolajen üretimini desteklerken, D vitamini ise cilt hücrelerinin yenilenmesini hızlandırıyor. Eksiklikleri, erken yaşlanmadan egzamaya kadar pek çok soruna yol açabilir” dedi.
Araştırma, özellikle D vitamini eksikliğinin, dünya genelinde her 3 kişiden 1’inde görüldüğünü ve bu durumun ciltte kuruluk ve tahrişe neden olduğunu gösterdi.
Beslenme de cilt sağlığında kritik bir rol oynuyor. Londra’daki King’s College’dan beslenme uzmanı Dr. Sarah Berry, çinko ve selenyum gibi mikro besinlerin antioksidan etkileriyle cildi serbest radikallere karşı koruduğunu ifade etti.
2024’te Nutrients dergisinde yayımlanan bir çalışmaya göre, çinko eksikliği akne oluşumunu tetiklerken, selenyum cildin elastikiyetini korumada etkili.
Dr. Berry, “Fast food ağırlıklı beslenme, bu elementlerin alımını ciddi şekilde azaltıyor. Haftada en az iki kez somon veya kabak çekirdeği gibi çinko kaynaklarına yönelmek fark oluşturabilir” önerisinde bulundu.
STRES VE YAŞ FAKTÖRÜ
Stres, cilt sağlığının görünmez düşmanlarından biri olarak öne çıktı. Yale Üniversitesi’nden psikodermatoloji uzmanı Dr. Amy McCartt, kronik stresin kortizol seviyelerini artırarak ciltte yağ üretimini tetiklediğini ve bu durumun sivilceye yol açtığını belirtti.
Psychosomatic Medicine dergisindeki 2022 tarihli bir makale, stresin cilt bariyerini %30’a kadar zayıflatabileceğini kanıtladı.
Dr. McCartt, “Meditasyon veya düzenli uyku, kortizolü dengeleyerek cildi dolaylı yoldan koruyor” dedi.
Yaş ilerledikçe cildin doğal yenilenme kapasitesi de azalıyor. Alman dermatolog Dr. Markus Reinholz, Münih’teki Ludwig Maximilian Üniversitesi’nde yürüttüğü bir araştırmada, 40 yaş sonrası ciltte kolajen kaybının hızlandığını ve E vitamini takviyesinin bu süreci yavaşlatabileceğini buldu.
Reinholz, “E vitamini, UV hasarına karşı bir kalkan gibi çalışıyor. Ancak tek başına yeterli değil; dengeli bir diyet şart” diye ekledi.
UZMANLARDAN PRATİK ÖNERİLER
Uzmanlar, cilt sağlığını korumak için basit ama etkili adımlar öneriyor. Dr. Waldman, “Günde 2 litre su içmek ve A vitamini açısından zengin havuç veya tatlı patates tüketmek, cildin nem dengesini destekler” dedi.
Dr. Berry ise şekerli içeceklerden uzak durulmasını ve yeşil çayın antioksidan etkisinden faydalanılmasını tavsiye etti.
Dr. McCartt ise, “Cildinize iyi bakmak istiyorsanız, önce zihninize iyi bakın” diyerek stres yönetiminin altını çizdi.
Cilt sağlığı, vitaminler, mineraller ve yaşam tarzı seçimlerinin birleşiminden etkilenen karmaşık bir denge.
Bilimsel bulgular ve uzman görüşleri, bu faktörlerin ihmal edilmesi halinde cildin erken yaşlanma, tahriş ve hatta ciddi dermatolojik sorunlarla karşı karşıya kalabileceğini gösterdi.
